Reforma administracyjna w Królestwie Polskim po powstaniu styczniowym – przebieg i konsekwencje

Kamil Bradliński

Streszczenie w języku polskim


Reforma administracyjna w Królestwie Polskim po powstaniu styczniowym (1863–1864) miała na celu pełną integrację regionu z Imperium Rosyjskim. Po niepowodzeniu polskich starań o autonomię władze rosyjskie systematycznie centralizowały zarządzanie, rozwiązując polskie instytucje i zastępując urzędników Rosjanami. Kluczowe reformy obejmowały zniesienie Sekretariatu Stanu Królestwa Polskiego, Rady Stanu i różnych komisji rządowych. Powołano nowe organy administracyjne, takie jak Komitet do Spraw Królestwa Polskiego i Komitet Urządzający, które miały nadzorować zarządzanie i unifikację prawną. Kraj został podzielony na nowe gubernie i powiaty, zwiększając rosyjską kontrolę nad lokalną administracją. Reformy dotyczyły również polskiego społeczeństwa, osłabiając inteligencję i zwiększając nadzór policyjny. Do 1876 r. reforma administracji była prawie zakończona, a Królestwo było coraz częściej nazywane Krajem Nadwiślańskim, co symbolizowało jego zmniejszoną autonomię. Proces ten był zbieżny z podobnymi rosyjskimi działaniami w Finlandii, odzwierciedlając szerszą imperialną politykę unifikacji.


Słowa kluczowe


Królestwo Polskie; powstanie styczniowe; administracja

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Korobowicz A., Witkowski W., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2017.

Kozłowski J., Realizacja reformy administracyjnej w Królestwie Polskim w latach 1867–1875, “Przegląd Historyczny” 1998, vol. 89(2).

Kozłowski J., Reforma administracyjna 1866 roku w Królestwie Polskim, [in:] Dzieje biurokracji w Polsce, ed. A. Górak, vol. 4, part 1, Lublin 2011.

Okolski A., Wykład prawa administracyjnego oraz prawa administracyjnego obowiązującego w Królestwie Polskim, Warszawa 1880.

Smyk G., Administracja publiczna Królestwa Polskiego, Lublin 2011.

Smyk G., Likwidacja odrębności administracyjnej Królestwa Polskiego po powstaniu styczniowym, “Zamojskie Studia i Materiały” 1999, no. 2.

Targowski J.K., Komitet urządzający i jego ludzie, “Przegląd Historyczny” 1937–1938, vol. 34(1).




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2025.72.2.7-19
Data publikacji: 2025-12-23 09:09:44
Data złożenia artykułu: 2025-03-11 21:35:25


Statystyki


Widoczność abstraktów - 0
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2025 Kamil Bradliński

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.