Umowny zakaz ujawnienia wynagrodzenia a swoboda wypowiedzi – glosa częściowo krytyczna do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 20 czerwca 2024 r., skarga 4110/20, Boronyák przeciwko Węgrom

Streszczenie w języku polskim

Glosowany wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka zasługuje na uwagę ze względu na wyraźne podkreślenie, że umowne zobowiązanie się do przestrzegania tajemnicy przedsiębiorstwa w aspekcie wynagrodzenia ma prymat nad swobodą wypowiedzi, a nawet nad prawem dostępu do informacji publicznej. Najbardziej interesujące w wyroku jest poszukiwanie przez ETPC uzasadnienia dla dopuszczalności wyłączenia w umowie cywilnoprawnej wolności wypowiedzi odnośnie do ujawniania danych o wynagrodzeniu w analogii do obowiązków pracownika w stosunku pracy. ETPC nieprawidłowo uzasadnił, że dobrowolne podporządkowanie się strony umowy cywilnoprawnej podobne jest do podporządkowania pracownika, który z założenia nie może ujawniać wysokości swojego wynagrodzenia. Choć ostateczna konkluzja ETPC jest prawidłowa (zobowiązanie umowne chroniące tajemnicę handlową w odniesieniu do wysokości wynagrodzenia nie narusza art. 10 ust. 2 Konwencji), to jednak wątpliwości budzi jej uzasadnienie. Konieczne jest bowiem uwzględnienie całego systemu prawnego Rady Europy wskazującego na możliwość ujawniania przez pracownika swojego wynagrodzenia mimo formalnego ograniczenia jurysdykcji ETPC jedynie do Konwencji. Jawność wynagrodzeń jest instrumentem sprzyjającym zasadzie równości wynagrodzeń statuowanej w Europejskiej Karcie Społecznej. To nie zatem w podobieństwie do stosunku pracy, lecz w konieczności ochrony mienia (tajemnicy handlowej) i możliwości samoograniczenia strony umowy leży dopuszczalność umownego ograniczenia swobody wypowiedzi. Z aprobatą należy za to odnieść się do tego, że ETPC podkreślił brak prymatu prawa do informacji publicznej nad umownym zakazem naruszenia poufności, jeśli dostęp do informacji publicznej mogą uzyskać inne podmioty.