Nasilenie cyberprzemocy wśród uczniów szkół średnich w roli sprawcy, ofiary i świadka tego zjawiska
Streszczenie w języku polskim
Cyberprzemoc wśród młodych osób jest coraz bardziej powszechna, wpływając negatywnie na zdrowie psychiczne i funkcjonowanie społeczne. Zjawisko to obejmuje różne formy agresji elektronicznej. Istotne jest zrozumienie skali problemu cyberprzemocy, identyfikacja głównych czynników ryzyka, form i konsekwencji dla funkcjonowania młodych osób. Badanie zostało przeprowadzone w celu określenia, stopnia nasilenia przejawiane, doświadczane i obserwowane młodzieży różnych form cyberprzemocy. Metoda CAWI została wykorzystana, a narzędziem badawczym była Skala do Badania Cyberprzemocy (SdBC), która zawierała pytania dotyczące doświadczeń młodzieży związanych z cyberprzemocą w roli sprawcy, ofiary i świadka. W badaniach wzięło udział 252 uczniów w wieku 17-19 lat. Większość respondentów nigdy nie angażowało się, nie doświadczyło oraz nie było świadkiem cyberprzemocy. Cyberprzemoc jest uznawana za powszechny problem wśród uczniów szkół średnich. Istnieje potrzeba opracowania bardziej skutecznych programów profilaktycznych skierowanych do młodych osób, ze szczególnym naciskiem na najczęściej występujące formy przemocy w Internecie. Ważne jest zwiększenie świadomości młodzieży na temat konsekwencji takich zachowań.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Barlińska J., Plichta P., Pyżalski J.. Szuster A. (2018). Ich słowami – obraz pomocy w sytuacjach cyberprzemocy rówieśniczej z perspektywy uczniów. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka. Vol. 17, nr 4, 82-115.
Bartkowicz, Z., Chudnicki A., Czopek, N. (2023). Konstrukcja i walidacja Skali do Badania Cyberprzemocy (SdBC). Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 42(4), 163–181. http://doi.org/10.17951/lrp.2023.42.4.163-181
Bartkowicz, Z., Chudnicki, A. (2019). Cyberprzemoc w opiniach uczniów szkół średnich. Journal of Education, Technology and Computer Science, 28(2), 264–269. https://doi.org/10.15584/eti.2019.2.39
Bąkowska, A. (2019). Cyberagresja jako zjawisko zagrażające bezpieczeństwu cyfrowemu dzieci i młodzieży. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio J, Paedagogia-Psychologia, 32(3), 7-22.
Bochenek, M., Lange, R. (2019). Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów. Warszawa: NASK. Pobrane z: https://cyberprofilaktyka.pl/baza-wiedzy/publikacje.html (data dostępu: 15.06.2024).
Boyd, D. (2007). Why youth (heart) social network sites: the role of networked publics in teenage social life. W: D. Buckingham (red.), McArthur Foundation on Digital Learning– youth, identity and digital media volume (s. 119–142). Cambridge, MA: MIT Press.
Council of Europe. (2001). Convention on Cybercrime. https://www.coe.int/en/web/conventions/full-list/-/conventions/treaty/185 (data dostępu: 15.06.2024)
Dyrla-Mularczyk K., Pluciński M. (2017). Cyberbullying i agresja elektroniczna jako współczesne zagrożenia dla komunikacji w sieci, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, Tom 20, Nr 4(80).
Fenik K., (2008). Grooming – uwodzenie dzieci w Internecie W: A. Jodko, Tabu seksuologii, Warszawa: Wydawnictwo SWPS „Academica”.
Jachyra D. (2011). Trollowanie – antyspołeczne zachowania w Internecie, sposoby wykrywania i obrony, Studia Informatica, Nr 28, 253-263.
Kowalski, R. M., Limber, S. P., & Agatston, P. W. (2012). Cyberbullying: Bullying in the digital age (2nd ed.). Wiley Blackwell.
Lange, R. (2023). Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów. Warszawa: NASK. Pobrane z: https://cyberprofilaktyka.pl/baza-wiedzy/publikacje.html (data dostępu: 15.06.2024).
Liu, J., Graves, N. (2011). Childhood Bullying: A Review of Constructs, Concepts and Nursing Implications. Public Health Nursing, 28(6), 556–568. https://doi.org/10.1111/j.1525-1446.2011.00972.x
M. Wojtas (2010). Proces uwodzenia dzieci w Internecie, W Dziecko w sieci. Zapobieganie wykorzystywaniu seksualnemu dzieci w Internecie. Profilaktyka, prewencja, nowa legislacja, Warszawa: Fundacja „Dzieci Niczyje”.
Małysz, Z. (2018). Agresywność, agresja, przemoc, bullying i cyberbullying jako problemy opiekuńczo-wychowawcze XXI wieku. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. 566(1), 12-20. https://doi.org/10.5604/01.3001.0011.6060
Najwyższa Izba Kontroli (2017). Zapobieganie i przeciwdziałanie cyberprzemocy wśród dzieci i młodzieży. Pobrane z: https://www.nik.gov.pl/kontrole/P/17/071/ (data dostępu: 01.06.2024).
Najwyższa Izba Kontroli, NIK o cyberprzemocy wśród dzieci i młodzieży. Pobrane z: https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-cyberprzemocy-wsrod-dzieci-i-mlodziezy.html (data dostępu: 09.05.2024).
Ochwat, P. (2014). Happy slapping jako czynnik aktywizujący zachowania dysfunkcyjne młodzieży. Kultura – Media – Teologia, 18(3), 43–59. https://doi.org/10.21697/kmt.18.3
Olweus, D. (2013). School Bullying: Development and Some Important Challenges. Annual Review of Clinical Psychology, 9, 751-780. https://doi.org/10.1146/annurev-clinpsy-050212-185516
Olweus, D., & Limber, S. P. (2018). Some problems with cyberbullying research. Current Opinion in Psychology, 19, 139–143. https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2017.04.012
Pyżalski J. (2012). Elektroniczna agresja rówieśnicza – ustalenia empiryczne ostatniej dekady W Agresja elektroniczna i cyberbullying jako nowe ryzykowne zachowania młodzieży. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Pyżalski, J. (2009a). Agresja elektroniczna dzieci i młodzieży. Różne wymiary zjawiska. Dziecko krzywdzone. Teoria. Badania. Praktyka, 1(26), 12–27.
Pyżalski, J. (2011). Agresja elektroniczna wśród dzieci i młodzieży. Sopot: GWP.
Pyżalski, J. (2012). Agresja elektroniczna i cyberbullying jako nowe ryzykowne zachowania młodzieży. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Pyżalski, J. (2013). Rodzina i szkoła a przeciwdziałanie zaangażowaniu młodych ludzi w ryzykowne zachowania online. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 12(1), 99–109.
Pyżalski, J. (2013b). Beyond peer cyberbullying – involvement of Polish adolescents in different kinds of electronic aggression. Studia Edukacyjne. 28, 147–168.
Pyżalski, J., Zdrodowska, A., Tomczyk, Ł., Abramczuk, K. (2019). Polskie badanie EU Kids Online 2018. Najważniejsze wyniki i wnioski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Siemieniecka D., Skibińska M., Majewska K. (2020). Cyberagresja – zjawisko, skutki, zapobieganie. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Tokunaga, R. S. (2010). Following you home from school: A critical review and synthesis of research on cyberbullying victimization. Computers in human behavior, 26(3), 277–278.
Twardowska-Staszek E., Zych I. (2019). Bullying i cyberbullying wśród dzieci i młodzieży. Analiza porównawcza wyników badań prowadzonych w Polsce i Hiszpanii. Wyzwania dla profilaktyki. Studia Paedagogica Ignatiana, 22(3), 115–137. http://doi.org/10.12775/SPI.2019.3.006
Walendzik G., Wilkosz K. (2018). Zapobieganie i przeciwdziałanie przemocy w cyberprzestrzeni Ochrona dzieci i młodzieży, 51-6. Pobrane z: https://www.nik.gov.pl/plik/id,16481.pdf (data dostępu: 01.04.2024).
Waligóra-Huk A. (2015). Cyberprzemoc wśród młodzieży ze szkół wiejskich. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Walrave, M., Heirman, W. (2009). Skutki cyberbullyingu – oskarżenie czy obrona technologii? Dziecko Krzywdzone. Teoria – Badania – Praktyka, 1(26), 27−46.
Włodarczyk, J. (2013). Zagrożenia związane z korzystaniem z internetu przez młodzież. Wyniki badania EU NET ADB. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 12(1), 49-68. Pobrane z: https://dzieckokrzywdzone.fdds.pl/index.php/DK/article/view/80/69 (data dostępu: 14.10.2023).
Wojtasik, Ł. (2009). Przemoc rówieśnicza z użyciem mediów elektronicznych – wprowadzenie do problematyki. Dziecko Krzywdzone. Teoria – Badania – Praktyka, 1(26), 7−11.
Wojtasik, Ł. (2014). Seksting wśród dzieci i młodzieży. Dziecko Krzywdzone. Teoria – Badania – Praktyka, 13(2), 79-98.
Wójcik S. (2017). Zagrożenia dzieci i młodzieży w internecie. Dziecko Krzywdzone: Teoria, Badania, Praktyka, (16)1, 270-287.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/j.2024.37.4.21-43
Data publikacji: 2025-04-30 15:35:16
Data złożenia artykułu: 2024-07-18 00:41:39
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Natalia Kamila Czopek

Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.