Być autorem swojego życia – socjodemograficzne uwarunkowania Autorstwa Własnego Życia
Streszczenie w języku polskim
Wprowadzenie: Opracowany konstrukt autorstwa własnego życia (AWŻ) był poddany wielowątkowym analizom teoretycznym. Na ich podstawie skonstruowano narzędzie diagnostyczne: Skalę autorstwa własnego życia (SAWŻ). Wstępnie oszacowano rzetelność Skali i zastosowano ją w licznych badaniach diagnostycznych i porównawczych, które sukcesywnie stają się inspiracją dalszych projektów badawczych.
Cel badań: Celem badań jest rozpoznanie wybranych socjodemograficznych uwarunkowań autorstwa własnego życia i wykazanie związków między AWŻ a płcią, wiekiem życia badanych, ich wykształceniem oraz miejscem zamieszkania.
Metoda badań: W badaniach zastosowano Skalę autorstwa własnego życia (SAWŻ), której opracowanie poprzedziły analizy koncepcyjne, rozpatrujące zagadnienia dobrostanu, samostanowienia, koherencji, jakości życia i wsparcia społecznego.
Wyniki: Przeprowadzone badania wykazały zróżnicowane wyniki w poszczególnych aspektach autorstwa własnego życia. Analiza z zastosowaniem alfa Cronbacha pozwoliła wykazać satysfakcjonującą rzetelność skonstruowanej Skali autorstwa własnego życia (SAWŻ). Opracowania statystyczne udokumentowały, że płeć i miejsce zamieszkania są powiązane z AWŻ, ale efekt jest słaby. Natomiast wiek badanych i ich wykształcenie nie różnicuje autorstwa własnego życia.
Wnioski: Uzyskane wyniki uznane zostały jako wstęp do podjęcia wielowymiarowych diagnostycznych i porównawczych analiz autorstwa własnego życia w różnych kontekstach badawczych.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Bauman, Z. (2004). Ponowoczesność jako źródło cierpień.Wydawnictwo Sic!
Berman, P. W., O'Nan, B. A., & Floyd, W. (1981). The double standard of aging and the social situation: Judgments of attractiveness of the middle-aged woman. Sex Roles, 7, 87-96.
Blalock, C. L., Lichtenstein, M. J., Owen, S., Pruski, L., Marshall, C., & Toepperwein, M. (2008). In pursuit of validity: A comprehensive review of science attitude instruments 1935–2005. International Journal of Science Education, 30(7), 961-977.
Błachnio, (2011). Człowiek autorski w erze globalizacji. Wydawnictwo UKW.
Bock, R. D. (1997). A Brief History of Item Theory Response. Educational Measurement: Issues and Practice, 16, 21-33.
Bock, R. D., & Gibbons, R. D. (2021). Item response theory. John Wiley & Sons.
Bonett, D. G., & Wright, T. A. (2015). Cronbach's alpha reliability: Interval estimation, hypothesis testing, and sample size planning. Journal of Organizational Behavior, 36(1), 3-15.
Brzezińska, A., Appelt, K., & Ziółkowska, B. (2015). Psychologia rozwoju człowieka (83- 84). GWP.
Brzeziński, J. (1996). Metodologia badań psychologicznych. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Cieżkowska, B. (2018). Omega McDonalda jako alternatywa dla alfa Cronbacha w szacowaniu rzetelności testu. Polskie Forum Psychologiczne, tom 23, 2, 311-329.
Chonody, J.M., & Teater B., (2016). Why do I dread looking old? A test of social identity theory, terror management theory, and the double standard of aging. Journal of Women & Aging, nr 28, 112-126.
Cohen, J. (1988). Statistic power analysis in the behavioral sciences. Erlbaum.
Czapiński, J. (1994). Psychologia szczęścia: przegląd badań i zarys teorii cebulowej. Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
Dunn, T. J., Baguley, T., & Brunsden, V. (2014). From alpha to omega: A practical solution to the pervasive problem of internal consistency estimation. British Journal of Psychology, 105(3), 399-412.
Finogenow, M. (2018). Poczucie własnej atrakcyjności a poczucie dobrostanu w okresie późnej dorosłości-moderująca rola płci. Pedagogika Społeczna, 3, 109-122.
George, D., & Mallery, M. (2024). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference. Routledge.
Głodkowska, J. (2014a). Autorstwo życia a niepełnosprawność- ponawiane odczytywanie idei normalizacji. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 1(23), 131-153.
Głodkowska, J. (2014b). Być podmiotem i stawać się autorem własnego życia- paradygmat wsparcia w przygotowaniu osób z niepełnosprawnością do egzystencji podmiotowej. Człowiek –Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 4(26), 29-44.
Głodkowska, J. (2015). Autorstwo własnego życia osoby z niepełnosprawnością – konceptualizacja w perspektywie dobrostanu, podmiotowości, optymalnego funkcjonowania i wsparcia. W: J. Głodkowska (Red.), Personalistyczne ujęcie fenomenu niepełnosprawności (110-134). Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Głodkowska, J. Gasik, J., & Pągowska, M. (Red.) (2017). Studies on Disability – International Theoretical, Empirical and Didactics Experiences. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Głodkowska, J., & Pągowska, M. (2017). Poland: Interdisciplinary efforts and evidences creating the framework for the Disability Studies as a field of research. W: J. Głodkowska, J. Gasik, M. Pągowska (Red.), Studies on Disability – International Theoretical, Empirical and Didactics Experiences (66-89). Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Głodkowska, J., & Gosk, U. (2018). The Authorship of their Own Lives in People with Disabilities (AOL-PwD). From the Sources and Theoretical Construct to the Design of Research Stages and Procedures. Siglo Cero, 49(4), 111-126.
Głodkowska, J. (2018). Aksjologiczne filary współczesnej pedagogiki specjalnej. Nie pytamy tylko, dokąd idziemy? pytamy, jak wartościom nadać kształt rzeczywisty (17- 56). W: J. Głodkowska, I. Mazurek‒Patejuk, K. Sipowicz (Red.) (2018). Tradycja i współczesność pedagogiki specjalnej w tworzeniu społeczeństwa dla wszystkich. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Głodkowska, J., Gosk, U., & Pągowska, M. (2018). The Authorship of their Own Lives in People with Disabilities: Research Strategy Framework. International Journal of Psycho-Educational Sciences, 7(3), 7-18.
Głodkowska, J., & Pągowska, M. (2019). Components and Process of Identity Formation in Model of the Authorship of Own Lives in People with Disabilities. International Journal of Psycho-Educational Sciences, 8(2), 7-20.
Głodkowska, J., & Pągowska, M. (2020). Authorship of Own Lives in People with Disabilities Model in Theoretical and Empirical Context. International Journal of Psycho-Educational Sciences, 9(1), 66-82.
Głodkowska, J. (2021). Disability Studies ‒ Interdyscyplinarne Studia nad Niepełnosprawnością ‒ jest w nich ukryty skarb. Pedagogika Społeczna, 1-2, s. 41-67.
Głodkowska, J. (2023). Autorstwo własnego życia – uniwersalna kondycja człowieka i naturalna jego zmienność. W: J. Głodkowska (Red.) (2023). Duma Niepełnosprawności. Interdyscyplinarne Studia nad Niepełnosprawnością w Akademii Pedagogiki Specjalnej (137-147). Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Głodkowska, J. (2023). Skala autorstwa własnego życia – sprawdzenie psychometrycznych właściwości narzędzia pomiaru. Człowiek, Niepełnosprawność i Społeczeństwo, 62(4), 37-55.
Głodkowska, J. (red.) (2023). Duma niepełnosprawności. Interdyscyplinarne Studia nad Niepełnosprawnością w Akademii Pedagogiki Specjalnej. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Graham, J. (2006). Congeneric and (Essentially) Tau-Equivalent Estimates of score reliability What they are and how to use them. Educational and Psychological Measurement, 66 (6), 930-944.
Gravetter, F., & Wallnau, L. (2014). Essentials of statistics for the behavioral sciences. Wadsworth.
Green, S., & Yang, Y. (2015). Evaluation of dimensionality in the assessment of internal consistency reliability: Coefficient alpha and omega coefficients. Educational Measurement: Issues and Practice, 34 (4), 14-20.
Gupta N.D., Etcoff N.L., & Jaeger M.M. (2016). Beauty in Mind: The Effects of Physical Attracti veness on Psychological Well-Being and Distress. Journal of Happiness Studies, nr 17(3), s. 1313-1325.
Havighurst, R. J. (1981). Developmental tasks and education. McKay.
Kelley, K., & Preacher, K. J. (2012). On effect size. Psychological Methods, 17(2), 137-152.
Magolda, M. B. B. (2023). Self-authorship as the common goal of 21st-century education. In: Learning partnerships (1-35). Routledge.
Mensah, A. (2021). Job stress and mental well-being among working men and women in Europe: The mediating role of social support. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(5), 1-18.
Mohamad, M. M., Sulaiman, N. L., Sern, L. C., & Salleh, K. M. (2015). Measuring the validity and reliability of research instruments. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 204, 164-171.
Obuchowski, K. (1996). Jednostka ludzka. Czasopismo Psychologiczne, T2, Nr. 1, 47-59.
Obuchowski, К. (2000a). Człowiek intencjonalny, czyli o tym jak być sobą. Dom Wydawniczy Rebis.
Obuchowski, K. (2000b). Od przedmiotu do podmiotu. Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej.
Obuchowski, K. (2006). The Revolutions of Subjects. Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna.
Obuchowski, K. (2009). Rewolucja podmiotów w „globalnej wiosce”. W: T. Kuczur, A. Błachnio (Red.): Globalizacja naród jednostka. Zagadnienia tożsamości kulturowej (15-31). Wydawnictwo Adam Marszałek.
Obuchowski, K., & Błachnio, A. (2011). Teoria osobowości autorskiej i kwestionariusz POA (161-189). W: W. Zeidler (Red.): Kwestionariusze w psychologii. Postępy, zastosowania, problemy. Vizja Press & IT.
Oleś, P.K. (2011). Psychologia człowieka dorosłego. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Osburn, H. (2000). Coefficient alpha and related internal consistency reliability coefficients. Psychological Methods, 5 (3), 343-335.
Pasik, M. (2007). Poczucie koherencji a zadowolenie z życia u kobiet i mężczyzn na emeryturze. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica, (11), 67-79.
Pinquart, M., & Sörensen S. (2001). Gender differences in self-concept and psychological well-being in old age: a meta-analysis. Journal of Gerontology: Psychological Science, 56B, 4, 195-213.
Qasem, M. A. N., Almoshigah, T., & Gupta, S. (2014). The effect of number of alternatives on validity and reliability in Likert scale. International Journal of Innovative Research & Studies, 3(6), 324-333.
Revelle, W., & Zinbarg, R. E. (2009). Coefficients alpha, beta, omega, and the glb: Comments on Sijtsma. Psychometrika, 74(1), 145-154.
Santos, J. R. A. (1999). Cronbach's alpha: A tool for assessing the reliability of scales. The Journal of Extension, 37(2), 15.
Shevlin, M., Miles, J. N. V., Davies, M. N. O., & Walker, S. (2000). Coefficient alpha: a useful indicator of reliability? Personality and Individual Differences, 28(2), 229-237.
Sontag, S. (2018). The double standard of aging. In: S. Sontag: The other within us (19-24). Routledge.
Thissen, D., & Steinberg, L. (2009). Item response theory. In: R. Millsap, A. Maydeu Olivares (Eds.), Handbook of quantitative methods in psychology. Sage Publications.
Trochim, W. M., & Donnelly, J. P. (2001). Research methods knowledge base (Vol. 2). Cincinnati, OH: Atomic dog publishing.
Zimmerman, D., Zumbo, B., & Lalonde, C. (1993). Coefficient alpha as an estimate of test reliability under violation of two assumptions. Educational and Psychological Measurement, 53, 33-49.
Zyl, J. M., Neudecker, H., & Nel, D. G. (2000). On the distribution of the maximum likelihood estimator of Cronbach's alpha. Psychometrika, 65, 271-280.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2025.44.4.39-63
Data publikacji: 2025-12-29 13:00:44
Data złożenia artykułu: 2025-06-05 14:20:28
Statystyki
Wskaźniki
Prawa autorskie (c) 2025 Joanna Głodkowska

Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.